Điều trị không dùng thuốc
Nguyên tắc
- Giảm đau chống viêm, phòng chống sẹo hóa, teo cơ, co rút co, cứng cơ.
- Kích thích phục hồi, tăng dẫn truyền thần kinh.
- Phục hồi tầm vận động của cẳng chân, cổ chân và bàn chân
- Phục hồi các hoạt động chức năng hàng ngày như đi lại, lên xuống cầu thang, đứng lên ngồi xuống..
- Tổn thương kín cần điều trị bảo tồn tích cực. Nếu sau 1-2 tháng điều trị không kết quả thì cần nghiên cứu điện thần kinh xem có thể phẫu thuật được không
Các phương pháp và kỹ thuật phục hồi chức năng:
1. Nhiệt trị liệu: vùng cẳng chân bị tổn thương: Có thể chọn một trong các phương pháp nhiệt sau: Hồng ngoại, đắp paraphin hoặc bùn khoáng, từ trường nhiệt
2. Châm cứu các huyệt: A thị, Dương lăng tuyền, Túc tam lý, Giải khê, Túc lâm khấp, Thái xung, Bát phong, Huyết hải, Cách du.
3. Cách châm cứu: châm ở các huyệt này, thường không có được cảm giác đắc khí, nên châm phải vê mạnh, phải đợi khí (tức là phải vê lâu hơn chi không liệt đến khi bệnh nhân có cảm giác);
- Lưu kim 15-20 phút. Trong thời gian lưu kim cứ 5-10 phút vê kim lại một lần;
- Liệu trình: mỗi ngày châm 1 lần lưu kim từ 15-20 phút. Trong thời gian lưu kim cứ 5-10 phút vê kim lại một lần.
- Đợt điều trị 7-10 ngày, nghỉ 2-3 ngày lại châm đợt khác kết hợp xoa bóp, thủy châm.
4. Điện phân dẫn thuốc chống viêm giảm đau như Natrisalicylat 3% hay Nivalin đặt tại vùng tổn thương;
5. Siêu âm hoặc siêu âm dẫn thuốc dòng xung vùng tổn thương;
6. Điện xung dòng kích thích phục hồi thần kinh cơ: Faradic, Diadinamic, dòng giao thoa…;
7. Xoa bóp sâu vùng cẳng chân, bàn chân bên tổn thương: Vào tuần thứ sáu, rất có hiệu quả do tránh được sơ, sẹo dính, kích thích phục hồi nhanh;
8. Tập luyện: Đặc biệt quan trọng trong điều trị phục hồi, đề phòng biến chứng. Các bài tập thụ động, chủ động theo tầm vận động, vận động có kháng trở tùy thuộc vào mức độ tổn thương hay tiến triển của bệnh. Có thể sử dụng tập có kháng trở với các mẫu vận động cổ chân, bàn, ngón chân.
Trong trường hợp nối dây thần kinh, khi vận động cần:
- Bất động khớp ở dưới vị trí tổn thương ở tư thế trung tính bằng máng bột trong 03 tuần, kết hợp tập chủ động các khớp không liên quan.
- Từ 3-5 tuần: Tập vận động nhưng tránh căng đầu dây thần kinh bị khâu nối. Tập 3 – 4 lần /ngày xen kẽ hoạt động trị liệu.
- Tuần 6-8: Có thể áp dụng kỹ thuật PNF với các mẫu vận động của khớp gối, khớp cổ chân, bàn chân.
- Tuần 8-10: Vận động tập có đề kháng tăng dần. Nếu tầm vận động không đạt thì dùng phương pháp kéo giãn thụ động và làm máng bột kéo giãn tăng tiến.
- Nẹp cẳng – cổ chân bàn chân giúp phòng biến dạng bàn chân, đi lại và di chuyển dễ dàng hơn
Nội khoa YHHĐ
- Dòng Acetaminophen (paracetamol, Efferalgan codeine, Ultracet). Chỉ nên dùng ngắn ngày;
- Dòng chống viêm giảm đau không steroid (NSAID): Dùng liều thấp, ngắn ngày. Cẩn trọng khi dùng cho bệnh nhân lớn tuổi, có tiền sử bệnh lý đường tiêu hóa, tim mạch hoặc suy thận mạn. Có thể dùng đường uống hay điện phân;
- Dòng thuốc kích thích phục hồi dẫn truyền thần kinh: Nucleofort CMP ống hay viên &Nivalin, tiêm bắp;
- Dòng thuốc giảm phù nề: Alphachymotrypsine;
- Các vitamin nhóm B như B1, B6, B12.
Nội khoa YHCT
Liệt dây thần kinh hông kheo trong do phong hàn
- Pháp điều trị: Ôn kinh tán hàn, điều hoà kinh khí các kinh Thiếu dương và Dương minh là chính;
- Thuốc: quế chi thang, độc hoạt ký sinh thang gia giảm.
Liệt dây thần kinh hông kheo trong do thấp nhiệt
- Pháp điều trị: Thanh nhiệt trừ thấp, điều hoà kinh khí các kinh Thiếu dương và Dương minh là chính;
- Thuốc: Bài thuốc Tam diệu hoàng gia giảm.
Thể liệt thần kinh hông kheo trong do Huyết ứ (chấn thương)
- Pháp điều trị: Hoạt huyết điều hoà kinh khí;
- Thuốc: bài thuốc tứ vật đào hồng gia giảm.